ถุงน้ำร้อน

ข้อควรระวังในการใช้

1. อย่าใช้กระเป๋าที่มีรูรั่ว

2. อย่าวางกระเป๋าน้ำอุ่นติดผิวหนังของผู้ป่วยโดยตรงใช้ผ้าพันรอบถุงก่อน อย่าใช้เข็มกลัด จะร้อนเมื่อถูกความร้อน

3. สังเกตว่าผิวหนังแดงหรือไม่ ควรดูผิวหนังบ่อย ๆ ว่ามีรอยแดง หรือพองไหม

4. อย่าใช้น้ำร้อนจัดมากกับเด็ก คนสูงอายุ ผู้ป่วยที่ไม่รู้สึกตัวเป็น เบาหวาน ป่วยหนัก ผอมมาก และผู้ที่ต้องการการไหลเวียนของโลหิตไม่ดี หรือประสาทสัมผัสไม่ดี (หรือเมื่อต้องวางกระเป๋าน้ำร้อน บริเวณที่เป็นกระดูก) ผู้ป่วยเหล่านี้ทนต่อความร้อนไม่ได้มาก อาจทำให้ผิวหนังไหม้พองง่ายถ้าน้ำร้อนจัดเกินไป ควรจะใช้น้ำเพียงอุ่นจัด ๆ เท่านั้น

5. อย่าใช้กระเป๋าน้ำร้อนวางที่ท้องเมื่อปวดท้องแล้วยังไม่ได้รับการตรวจจากแพทย์ เพราะอาจจะเป็นไส้ติ่งอักเสบ ถ้าวางกระเป๋าน้ำร้อน จะทำให้ไส้ติ่งแตก วางกระเป๋าน้ำร้อนที่ท้องได้ เฉพาะการปวดท้องที่เกิดจากปวคลำไส้มีลม (แก๊ส)

6. บริเวณที่มีความรู้สึกไวต่อความร้อนและอาจไหม้พองได้ง่าย คือ เปลือกตา คอ ข้อศอก ส้นเท้า นิ้วเท้า ปลายนิ้วมือ ข้อเท้า กระดูกก้นกบ สบัก และตรงบริเวณกระดูกอื่น ๆ

7. บางคนแพ้ความร้อน อาการแพ้ที่ต้องคอยสังเกฅคือผิวหนังแดง

การประคบร้อน

วิธีช่วยเพิ่มการไหลเวียนของโลหิตในบริเวณที่เกิดอาการเจ็บปวด ตึง หรือเกร็ง เช่น กล้ามเนื้อ ข้อต่อ หรือเส้นเอ็น การประคบร้อนจะช่วยบรรเทาอาการให้ดีขึ้นโดยการช่วยให้ผ่อนคลาย เพิ่มความยืดหยุ่นให้กับกล้ามเนื้อ หรือฟื้นฟูเนื้อเยื่อที่ได้รับความเสียหาย การประคบร้อนสามารถประคบร้อนกับ กระเป๋าน้ำร้อนไฟฟ้าหรือแบบยางได้

ประโยชน์ประคบร้อน

ประคบร้อนจะช่วยให้การไหลเวียนโลหิตบริเวณที่ประคบดีขึ้น ซึ่งสามารถช่วยลดอาการปวดและบวมได้เป็นอย่างดี และอุณหภูมิที่เพิ่มขึ้นจะช่วยให้กล้ามเนื้อและข้อต่อที่ตึงหรือเกร็งคลายตัวลง และยังช่วยฟื้นฟูเนื้อเยื่อที่ถูกทำลายหรือเกิดความเสียหายให้ดีขึ้น และบรรเทาปัญหาเกี่ยวกับดวงตา โดยจะช่วยบรรเทาอาการปวด ผ่อนคลายอาการบีบเกร็งของกล้ามเนื้อ เพิ่มการไหลเวียนโลหิต และอาจช่วยฟื้นฟูบาดแผลหรือปัญหาอื่น ๆ ที่มีผลกระทบกับดวงตาได้อย่างมีประสิทธิภาพ

• อาการปวดข้อหรือข้ออักเสบ (Arthritis) : วิธีประคบร้อนจะช่วยบรรเทาอาการข้อฝืดและช่วยคลายกล้ามเนื้อที่หดเกร็ง อาจทำให้ผู้ป่วยข้ออักเสบสามารถเคลื่อนไหวได้ดียิ่งขึ้น
• อาการปวดศีรษะ : ใช้วิธีประคบร้อนจะช่วยคลายอาการเจ็บปวดของกล้ามเนื้อที่คอซึ่งเป็นอีกต้นเหตุงของอาการปวดศีรษะ
• อาการเคล็ดขัดยอก (Sprains) : วิธีประคบร้อนจะช่วยบรรเทาอาการข้อฝืดที่เกิดขึ้นภายหลังจากการอักเสบได้เป็นอย่างดี
• โรคเอ็นอักเสบเรื้อรัง (Tendinosis) : วิธีประคบร้อนจะช่วยบรรเทาความฝืดหรือเมื่อยล้าที่เกิดขึ้นภายหลังจากการอักเสบได้
• บรรเทาอาการทางดวงตา สามารถแบ่งได้เป็น 2 วิธี
  - ประคบร้อนแบบแห้ง ด้วยการใช้ผ้าคลุมแผ่นความร้อนหรือขวดใส่น้ำร้อน เป็นวิธีช่วยให้สามารถประคบลงเป็นบริเวณกว้างได้ดี
  - ประคบร้อนแบบชื้น ด้วยการใช้ผ้าขนหนูชุบน้ำอุ่นและบีบให้พอหมาดและวางไว้บริเวณที่ต้องการ ซึ่งวิธีนี้จะมีประสิทธิภาพมากในการช่วยบรรเทาอาการปวด

ข้อควรรู้ในการประคบร้อน

- การบำบัดด้วยความร้อนหรือประคบร้อนนั้นจะมีผลดีหากใช้ในเวลาที่เหมาะสม ซึ่งวิธีประคบร้อนสามารถแบ่งเวลาในการใช้ได้เป็น 2 แบบ คือ

1. สำหรับอาการฝืดที่ข้อ ตึงหรือเกร็งที่มีอาการเล็กน้อย โดยทั่วไปจะใช้เวลาในการประคบประมาณ 15-20 นาที เท่านั้น
2. สำหรับอาการเจ็บปวดปานกลางไปจนถึงรุนแรง อาจใช้เวลาในการประคบร้อนหรือบำบัดด้วยความร้อนด้วยเวลาที่มากขึ้นได้ เช่น อาบหรือแช่น้ำอุ่นเป็นเวลา 30 นาที ถึง 2 ชั่วโมง

ความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นจากการประคบร้อน

ความเสี่ยงเมื่อประคบร้อนด้วยอุณหภูมิที่สูงจนเกินไปอาจทำให้ผิวหนังไหม้และพุพอง หรือหากมีการติดเชื้อใด ๆ วิธีประคบร้อนอาจทำให้การติดเชื้อเกิดการลุกลามหรือแพร่กระจายได้ รวมไปถึงไม่ควรใช้เวลาในการประคบเกิน 20 นาที จึงจะให้ผลดีและมีความปลอดภัย

ประคบร้อนอย่างปลอดภัย สามารถประคบร้อนได้อย่างปลอดภัย ด้วยวิธีดังต่อไปนี้

• ระมัดระวังอย่าใช้อุณหภูมิสูงจนเกินไป
• ไม่ควรใช้เวลาในการประคบเกินกว่า 15-20 นาที
• ควรใช้ผ้าขนหนูห่ออุปกรณ์ที่ให้ความร้อนเอาไว้เพื่อหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผิวหนังโดยตรง
• หากเกิดตุ่มพองและเป็นรอยแดง ให้ระมัดระวัง เพราะผิวอาจไหม้ได้
• ควรปรึกษาแพทย์ หากการประคบร้อนไม่ทำให้อาการดีขึ้นหรือทำให้อาการแย่ลง